W ramach projektu „Zrozumieć dziecko z FASD” podobnie jak w ubiegłych latach i w tym powołaliśmy Interdyscyplinarny Zespół Diagnostyczno-Terapeutyczny. Jedną ze specjalistek działających w naszym Zespole jest Pani Katarzyna Musioł – ceniona fizjoterapeutka, która dziś odpowiada na najczęściej zadawane przez rodziców i opiekunów pytania. Zapraszamy do lektury!
Pani Kasiu, kiedy zgłosić się do fizjoterapeuty na konsultację?
Wskazaniem do wizyty fizjoterapeutycznej może być wiele aspektów. Należy tutaj uwzględnić wiek dziecka. W przypadku niemowląt będzie to: nieharmonijny rozwój dziecka, opóźnienia umiejętności psychomotorycznych – tzw. kamieni milowych, np. brak czworakowania, późne siadanie czy chodzenie, krzywe stawianie stópek podczas pionizacji, oraz szereg nieprawidłowości fizycznych i motorycznych również w starszym wieku: jak asymetria ułożenia łopatek, częste potykanie się, wady postawy- koślawość kolan czy stópek, zaburzenia budowy kości czaszki czy klatki piersiowej, duży, wystający brzuszek. Do zadań fizjoterapeuty należy również edukacja rodzica w towarzyszeniu prawidłowemu rozwojowi maluszka czy przedszkolaka, czyli jak dostosować zabawy adekwatnie do wieku, jakiego rodzaju obuwie dobrać, kiedy zamienić gondolę na spacerówkę, czy można samemu pionizować dziecko; u starszego dziecka- jak dostosować biurko, co zrobić w przypadku zaburzenia koncentracji uwagi, jakiej stymulacji użyć do poprawy wad np. stópek itp. Reasumując wszystko co odbiega od normy i trwa dłużej niż miesiąc powinno być skonsultowane ze specjalistą.
Czy można konsultować dziecko bez wyraźnych powodów, profilaktycznie?
Jak najbardziej jest to wskazane. Tym bardziej, że podczas takiej wizyty rodzic zyskuje pewność czy wzorzec postawy przebiega prawidłowo i nie zaburza rozwoju dziecka pod kątem psychomotorycznym jak i sensorycznym, a także zyskuje wskazówki pielęgnacyjne i rozwojowe.
Jak zatem przygotować się do pierwszej wizyty u fizjoterapeuty?
Pierwsza wizyta jest bardzo ważna, gdyż pozwala na szybkie wychwycenie nieprawidłowości rozwojowych. Jednak bywa często tak, w zależności od wieku i okoliczności wizyty, maluszek zachowuje się odmiennie niż w warunkach domowych. Zdarza się, że nie prezentuje takich umiejętności jak w domu, że jest zestresowane np. podrożą, zmianą otoczenia, pamięta przebieg innej wizyty specjalistycznej, pamięta pobyt np. w szpitalu, jest głodne lub boli je brzuszek. Dlatego warto się do takiej wizyty dobrze przygotować. Taką pierwszą wskazówką będzie prezentacja filmiku lub zdjęcia zachowania, które nas niepokoi lub po prostu umiejętności motorycznych dziecka. Kolejną moją sugestią jest przygotowanie pytań, które rodzica nurtują. Ważne jest zawarcie informacji o porach i czasie trwania posiłków, spania i aktywności, o porach zmęczenia i co wpływa np. na wyciszenie, należy również zaakcentować czy dziecko ma problem z asymetrią- np. wkłada tylko jedną rączkę do buzi lub obraca się czy zerka tylko w jedną stronę, jak wygląda wypróżnienie- czy jest bolesne, czy treść jest rzadka czy zwarta, czy nie ma zaparć, jaki jest zapach stolca, czy są problemy z prężeniem np. podczas posiłków, w jakiej pozycji dziecko przebywa w ciągu dnia, itp.
Jak przebiega pierwsza wizyta?
Pierwsza wizyta jest weryfikująca, nawet jeśli dziecko jest płaczliwe jestem w stanie stwierdzić jak lokalizują się spięcia w ciele, czy dziecko ma tendencje do obniżonego czy podwyższonego napięcia mięśniowego.
Na czym polega badanie dziecka?
Podczas badania oceniam napięcie mięśniowe, wzorce ruchowe, ich jakoś i ilość, tempo rozwoju dziecka. Badanie polega na sprawdzeniu swobodnej motoryki dziecka, przyglądam się jego aktywności i oceniam wzorzec ruchu, sprawdzam też reakcje na bodziec. W przypadku starszych dzieci sprawdzam rodzaj ruchomości w stawach i wzorzec postawy oraz sprawność i mobilność narządów wewnętrznych, które nierzadko mają wpływ na funkcjonowanie dziecka.
Jakimi metodami Pani pracuje?
W swojej pracy opieram się na dopasowaniu technik pracy do danego dziecka, często łączę wiele metod, patrząc holistycznie na daną dysfunkcję i szukając jej przyczyny. Wszystko zależy od tego na jakiej płaszczyźnie opiera się problem: jeśli będzie to problem trawienny – wówczas pracuję metodą osteopatyczną, wspomagając się Starosłowiańskim Masażem Brzucha (są to bardzo delikatne techniki), jeśli funkcjonalny – czyli zły wzorzec ruchu lub jego brak – pracuję metodą NDT- Bobath, czyli usprawniam do ruchu, wspomagam prawidłową jakość ruchów; jeśli problem wynika z zaburzeń wzorca postawy posiłkuję się wówczas terapią manualną z elementami osteopatycznymi, dodatkowo korzystam z metody Kinesiology Taping – czyli plastrowania brzucha, stóp, łopatek czy bandażowania stópek.
W jaki sposób wizyta u fizjoterapeuty może pomóc?
Pierwsze efekty można już dostrzec drugiego dnia po fizjoterapii. Rodzice często piszą, że ich dziecko zaczęło raczkować, obracać się na mniej uczęszczany bok, mniej ulewać, jest spokojniejsze. W przypadku starszych dzieci efektem często bywa wyciszenie i np. poprawa koncentracji uwagi, lepsze wypróżnianie. Jednak jeśli chodzi o korektę wad postawy, to trzeba otwarcie powiedzieć, że jest to długofalowy efekt, widoczny czasami po kilku lub kilkunastu terapiach, a nawet latach, w zależności czy jest to problem traumy, trudnych przeżyć czy natury fizjonomii lub genetyki. Ważne jest jednak, aby pomiędzy wizytami u fizjoterapeuty wykonywać zalecenia, które zawsze przekazuję rodzicom lub opiekunom. To często pracą w domu i regularnością i starannością wykonywanych ćwiczeń pracuje się na poprawę kondycji dziecka.
Jak przebiega terapia w domu?
Zalecenia, które dostają opiekunowie lub rodzice zazwyczaj są proste, tak aby nie utrudniały życia rodzinnego i żeby dobrze kojarzyły się dziecku. Nierzadko są wplatane w codzienną aktywność rodziny: w przypadku niemowlaków to podnoszenie, przewijanie, obroty, jeśli chodzi o przedszkolaki i starsze dzieci to np. chodzenie po rożnych fakturach, zwisy na drążku, wygibasy z tatą, trening oddechowy, plastrowanie czy bandażowanie stóp.
Pani Kasiu, dziękujemy za rozmowę i życzymy wielu sukcesów!
Zapraszamy Państwa do kontaktu w sprawie konsultacji pod nr tel./fax 77 44-19-905 lub 77 44-11-500. Udział w naszym projekcie jest bezpłatny.
Projekt jest finansowany ze środków Urzędu Miasta Opola.
